Naam:Jean Klare
Beroep: Creative designer

‘Je onbevangenheid moet je cultiveren’

1. Wie/wat inspireert je?
Jean bewondert mensen die iets doen wat hij niet kan begrijpen. Dit kan van alles zijn. Bijvoorbeeld John Coltrane, een jazzsaxofonist die geldt als één van de belangrijkste en invloedrijkste vernieuwers in de geschiedenis van de jazz, om zijn briljante improvisatie dat er zomaar uitkomt. Iemand die zonder aarzelen een complete diepzinnige volzin produceert. Een astrofysicus die in 11 dimensies rekent. Kunstenaars, schrijvers, musici. Wetenschappers die iets bedenken of doen wat Jean niet snapt. Het kan ook een manoeuvre in sport zijn, zoals die tennisser die op Wimbledon vanaf de baseline met zijn rug naar het net de bal tussen zijn benen door speelt en een beslissend punt scoort. Van die momenten dat je denkt: “Waar komt dat opeens vandaan?” Het komt dan zomaar, vanuit het niks. Als een dans waarin alles klopt. Het vlamt even op en is ook zo weer weg. Een moment van genialiteit. Iedereen kent wel zo’n moment.

2. Wat bewonder je hierin?
Onbevangenheid. Net als een kind spelen en de dingen op je af laten komen. Niet eerst een plan maken en het vervolgens uitvoeren zoals bijvoorbeeld een architect. Nee, vanuit improvisatie, zonder nadenken. Als glas, als lucht, het gaat vanzelf. Als alles op zijn plek valt en alles ineens klopt. Iedereen heeft het maar je kunt het niet oproepen. Wel kun je je talent zodanig ontwikkelen en beheersen dat je er niet meer bij na hoeft te denken. Het gaat niet vanzelf, je moet er wat voor doen om het eruit te krijgen. Je moet de goede voorwaarden scheppen, zonder alles te willen beheersen. Een docent kunstgeschiedenis zei ooit: “Het sublieme kan alleen optreden als je handelingsbekwaam bent en zonder wil”. Transparant iets doorgeven.

3. Wat herken je bij jezelf?
Zelf heeft Jean ook wel eens van die bijzondere, zeldzame momenten. Bijvoorbeeld tijdens het modeltekenen. Hij is dan intens bezig en doet eigenlijk niks. Geconcentreerd maar je zit eigenlijk niet op te letten. Het gebeurt dan als je met jezelf samenvalt, zonder besef van de situatie en omgeving. Zodra je nadenkt is het weg. Je kunt het niet oproepen, je kunt alleen je onbevangenheid cultiveren. Open naar de dingen om je heen. Dat is ook het mechanisme van creativiteit. Creativiteit komt niet uit jezelf, het komt door je heen. Het zit in alles en je geeft het door. De beste dingen zijn bijverschijnselen.

Jean probeert zijn onbevangenheid ook te cultiveren. En hij wil graag verrast worden. De consequentie is dat het niet altijd leuke verrassingen zijn. Op zich niet erg, want het moet in balans zijn. Te veel van iets is ook niet goed.

4. Over welke genoemde eigenschappen zou je zelf (nog meer) willen beschikken?
Een vriend van Jean gaat gebukt onder zelfkritiek. Die stelt zichzelf als doel om dagelijks 1500 woorden te schrijven. Hij gaat ervoor zitten en schrijft. Het meeste verdwijnt in de prullenbak, maar er zit af en toe iets goeds tussen. Jean zelf kan dit niet. Hij stelt zich veel afwachtender op en wil zich niet onderwerpen aan dwang. Gevolg is dat dingen soms langer duren. Jean vraagt zich af of het ook op een andere manier zou kunnen, efficiënter. Het net als bij zijn vriend meer afdwingen, met resultaat en zonder de spontaniteit te verliezen.